CYKL 1. Teatr – „Dlaczego wraca tam z kamerą?” Kantor i Grotowski: Filmowe re-konstrukcje źródeł.

Źródła. Teatr powrotu: ustanowienie początku

Zapisy:

Zapis dyskusji: kliknij

Zapis wideo: kliknij

Zapowiedź:

Teatr Tadeusza Kantora od Umarłej klasy z 1975 roku nazwać można teatrem wiecznego powrotu: niemożliwego, a jednak podejmowanego wciąż na nowo. U jego źródeł leży odkrycie artystycznej wagi wspomnienia i re-konstrukcji pamięci osobistej, która splata się z pamięcią kulturową. Mechanizmy pamięci, powrotu i powtórzenia stają się tu tworzywem sztuki. W Wielopolu, Wielopolu (1980) Kantor powraca na scenie do miejsca swojego dzieciństwa. Powraca też w rzeczywistości – w 1983 roku przyjeżdża do Wielopola Skrzyńskiego, by wystawić „Wielopole”. Towarzyszy mu kamera – sytuację tę przedstawia w swoich filmach dokumentalnych (m.in. w „Ostatniej Wieczerzy w Wielopolu”) Krzysztof Miklaszewski.

Do miejsca swego dzieciństwa wraca również z kamerą Jerzy Grotowski, który w 1980 roku przyjeżdża do Nienadówki w towarzystwie amerykańskiej ekipy filmowej. Efektem tej wizyty jest zrealizowany przez Jill Godmilow film With Jerzy Grotowski. Nienadówka 1980. Grotowski nie powraca – tak jak Kantor – ze swoim dziełem. Podejmuje jednak podstawowy dla swojej twórczości problem powrotu do źródeł.

Zestawienie tych dwóch podróży powrotnych – i odmiennych koncepcji powrotu – każe zadać pytanie o status źródeł: odnajdowanych i wytwarzanych, o źródła pamięci, o proces ustanawiania własnej biografii i rolę mediów: teatru, fotografii, fragmentu opowieści czy wreszcie filmu w wytwarzaniu osobistego mitu i re-konstrukcji wspomnienia.

W rozmowie udział wezmą:

Krzysztof Miklaszewski – reżyser filmowy, krytyk, aktor teatru Cricot 2, dokumentalista sztuki Tadeusza Kantora

oraz

Dariusz Kosiński – profesor w Katedrze Dramatu Wydziału Polonistyki UJ, od stycznia 2010 roku dyrektor programowy Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu.

Ewelina Godlewska-Byliniak (IKP UW)